فصل هفتم - بازنشستگي
ماده 76 : مشمولين اين قانون در صورت حائز بودن شرايط زير حق استفاده از مستمري بازنشستگي را خواهند داشت.
1- حداقل ده سال حق بيمه مقرر را قبل از تاريخ تقاضاي بازنشستگي پرداخته باشند.
2- سن مرد به شصت سال تمام و سن زن به پنجاه و پنج سال تمام رسيده باشد.
تبصره 1 : کساني که 30 سال تمام کارکرده و در هر مورد حق بيمه مدت مزبور را به سازمان پرداخته باشند در صورتي که سن مردان 50 سال و سن زنان45 سال تمام باشد ميتوانند تقاضاي مستمري بازنشستگي نمايند.
تبصره 2:الف- کارهاي سخت و زيان آور کارهايي است که در آنها عوامل فيزيکي، شيميايي، مکانيکي و بيولوژيکي محيط کار، غير استاندارد بوده و در اثر اشتغال کارگر تنشي به مراتب بالاتر از ظرفيتهاي طبيعي (جسمي و رواني) در وي ايجاد گردد که نتيجه آن بيماري شغلي و عوارض ناشي از آن بوده و بتوان با بکارگيري تمهيدات فني، مهندسي، بهداشتي و ايمني و غيره صفت سخت و زيان آور بودن را از آن مشاغل کاهش يا حذف نمود.
1- کارفرمايان کليه کارگاههاي مشمول قانون تأمين اجتماعي که تمام يا برخي از مشاغل آنها حسب تشخيص مراجع ذي ربط سخت و زيان آور اعلام گرديده يا خواهند گرديد، مکلفند ظرف دو سال از تاريخ تصويب اين قانون نسبت به ايمن سازي عوامل شرايط محيط کار مطابق حد مجاز و استاندارد هاي مشخص شده در قانون کار و آيين نامه هاي مربوطه و ساير قوانين موضوعه در اين زمينه اقدام نمايند.
2- کارفرمايان کارگاههاي مشمول قانون تأمين اجتماعي مکلفند قبل از ارجاع کارهاي سخت و زيان آور به بيمه شدگان، ضمن انجام معاينات پزشکي آنان از لحاظ قابليت و استعداد جسماني متناسب با نوع کارهاي رجوع داده شده (موضوع ماده 90 قانون تأمين اجتماعي)، نسبت به انجام معاينات دوره اي آنان که حداقل در هر سال نبايد کمتر از يک بار باشد، نيز به منظور آگاهي از روند سلامتي و تشخيص به هنگام بيماري و پيشگيري از فرسايش جسمي و روحي اقدام نمايند، وزارتخانه هاي بهداشت، درمان و آموزش پزشکي و کار و امور اجتماعي مکلفند تمهيدات لازم را در انجام اين بند توسط کارفرمايان اعمال نمايند.
ب - حمايتها :
1- افرادي که حداقل بيست سال متوالي و بيست و پنج سال متناوب در کارهاي سخت و زيانآور (مخل سلامت) اشتغال داشته باشند و در هر مورد حق بيمه مدت مزبور را به سازمان پرداخته باشند مي توانند تقاضاي مستمري بازنشستگي نمايند. هر سال سابقه پرداخت حق بيمه در کارهاي سخت و زيان آور يک و نيم سال محاسبه خواهد شد.
2- در صورتي که بيمه شدگان موضوع اين تبصره قبل از رسيدن به سابقه مقرر در اين قانون دچار فرسايش جسمي و روحي ناشي از اشتغال در کارهاي سخت و زيان آور گردند با تأييد کميسيونهاي پزشکي (موضوع ماده 91 قانون تأمين اجتماعي) با هر ميزان سابقه خدمت از مزاياي مندرج در اين تبصره برخوردار خواهند شد.
3- در مورد ساير بيمه شدگان حداقل سابقه پرداخت حق بيمه براي استفاده از مستمري بازنشستگي از تاريخ تصويب اين قانون هر سال يک سال افزايش خواهد يافت تا آنکه اين حداقل به بيست سال تمام برسد.
4- از تاريخ تصويب اين قانون جهت مشمولان اين تبصره، چهار درصد (4%) به نرخ حق بيمه مقرر در قانون تأمين اجتماعي افزوده خواهد شد که آن هم در صورت تقاضاي مشمولان قانون، به طور يکجا يا به طور اقساطي توسط کارفرمايان پرداخت خواهد شد.
5- تشخيص مشاغل سخت و زيانآور و نحوه احراز توالي و تناوب اشتغال، نحوه تشخيص فرسايش جسمي و روحي و ساير موارد مطروحه در اين تبصره به موجب آيين نامه اي خواهد بود که حداکثر ظرف چهار ماه توسط سازمان تأمين اجتماعي و وزارتخانههاي کار و امور اجتماعي و بهداشت، درمان و آموزش پزشکي تهيه و به تصويب هيأت وزيران خواهد رسيد.
6- بيمه شدگاني که داراي سابقه پرداخت حق بيمه در کارهاي سخت و زيان آور به تاريخ قبل از تاريخ تصويب اين قانون باشند مي توانند با استفاده از مزاياي اين قانون درخواست بازنشستگي نمايند در اين صورت با احراز شرايط توسط بيمه شده، کارفرمايان مربوطه مکلفند حق بيمه مربوطه و ميزان مستمري برقراري را تا احراز شرايط مندرج در تبصره (2) همچنين چهار درصد (4%) ميزان مستمري برقراري نسبت به سنوات قبل از تصويب اين قانون را يکجا به سازمان 1- کارفرمايان کليه کارگاههاي مشمول قانون تأمين اجتماعي که تمام يا برخي از مشاغل آنها حسب تشخيص مراجع ذي ربط سخت و زيانآور اعلامگرديده يا خواهند گرديد، مکلفند ظرف دو سال از تاريخ تصويب اين قانون نسبت به ايمن سازي عوامل شرايط محيط کار مطابق حد مجاز و استانداردهاي مشخص شده در قانون کار و آيين نامههاي مربوطه و ساير قوانين موضوعه در اين زمينه اقدام نمايند.
تبصره 3 : بيمهشدگاني داراي 35 سال تمام سابقه پرداخت حق بيمه باشند ميتوانند بدون در نظر گرفتن شرط سني مقرر در قانون تقاضاي بازنشستگي نمايند.
تبصره4 : زنان کارگر با داشتن (20) سال سابقه کار و (42) سال سن به شرط پرداخت حق بيمه با (20) روز حقوق ميتوانند بازنشسته شوند.
ماده 77 : ميزان مستمري بازنشستگي عبارتست از يک سيام متوسط مزد يا حقوق بيمه شده ضربدر سنوات پرداخت حق بيمه مشروط بر آنکه از(30 /35) سي و پنجم، سيام متوسط مزد يا حقوق تجاوز ننمايد.
تبصره :متوسط مزد يا حقوق براي محاسبه مستمري بازنشستگي عبارتست از مجموع مزد يا حقوق بيمه شده که بر اساس آن حق بيمه پرداخت گرديده ظرف آخرين دو سال پرداخت حق بيمه تقسيم بر بيست و چهار.
ماده 78 : کارفرما ميتواند بازنشستگي بيمه شدگاني را که حداقل پنجسال پس از رسيدن بسن بازنشستگي مقرر در اين قانون بکار خود ادامه داده اند از سازمان تقاضا نمايد.
تبصره : سازمان تأمين اجتماعي موظف است با درخواست کارفرمايان واحدهاي صنعتي داراي پروانه بهره برداري، بيمه شدگاني را که حايز شرايط مقرر در ماده (76) قانون تأمين اجتماعي مصوب 1354/4/3 باشند بازنشسته نمايد. چگونگي تأمين منابع مربوط به هزينه هاي احتمالي ناشي از اجراي اين تبصره به تصويب دولت خواهد رسيد.
ماده 79 : در مورد مستخدمين شرکتهاي دولتي که بموجب قانون اکثريت سهام آنها متعلق به بخش خصوصي شده يا بشود بترتيب زير رفتار خواهد شد:
1ـ مستخدمين مشمول ماده 33 مقررات استخدامي شرکتهاي دولتي و مستخدمين شرکتهاي دولتي که مشمول مقررات بازنشستگي و وظيفه خاص بوده اند تابع مقررات بازنشستگي و وظيفه مورد عمل خود خواهند بود.
2ـ مستخدمين شرکتهاي دولتي که مشمول قانون بيمه هاي اجتماعي هستند مشمول مقررات اين قانون خواهند شد.
3ـ ساير مستخدمين تابع مقررات قانون حمايت کارمندان در برابر اثرات ناشي از پيري و از کار افتادگي و فوت خواهند شد.
4.نحوه احتساب سوابق خدمت دولتي مستخدمين مذکور در بندهاي 1 و3 و ميزان پرداخت کسور بازنشستگي توسط مستخدم و کارفرما وهمچنين ترتيب تعيين حقوق بازنشستگي و وظيفه مستخدمين آنان بموجب آئين نامه اي خواهد بود که توسط وزارت تعـاون، کار و رفاه اجتماعي با همکاري سازمان امور اداري و استخدامي کشور بتصويب شورايعالي تأمين اجتماعي ميرسد.