mabnaacc.ir
استاندارد حسابداري شماره 26
فعاليتهاي کشاورزي
فهرست مندرجات
• دامنه کاربرد
• تعاريف
– تعاريف مرتبط با کشاورزي
– تعاريف عمومي
• شناخت و اندازه‌گيري
• درآمدها و هزينه‌هاي ناشي از اندازه‌گيري به‌ارزش منصفانه
• عدم امکان اندازه‌گيري ارزش منصفانه به‌گونه‌اي اتکا پذير
• کمکهاي بلاعوض دولت
• افشـا
• تاريخ اجرا
• مطابقت با استانداردهاي بين‌المللي حسابداري
• پيوست شماره 1 : نمونه صورتهاي مالي
• پيوست شماره 2 : مباني نتيجه‌گيري
این استاندارد باید با توجه به ” مقدمه‌ای بر استانداردهای حسابداری“ مطالعه و بکارگرفته شود. ("مقدمه ای بر استانداردهای حسابداری" با " مفاهیم نظری گزارشگری مالی" تلفیق گردید)
دامنه کاربرد
1. کاربرد اين استاندارد در حسابداري موارد زير الزامي است، مشروط بر اينکه به فعاليت کشاورزي مربوط باشد :
الف . داراييهاي زيستي، و
ب. توليد کشاورزي در زمان برداشت.
2. اين استاندارد در موارد زير کاربرد ندارد :
الف . زمين مربوط به فعاليت کشاورزي (به استاندارد حسابداري شماره 11 با عنوان داراييهاي ثابت مشهود مراجعه شود)، و
ب. داراييهاي نامشهود مربوط به فعاليت کشاورزي (به استاندارد حسابداري شماره 17 با عنوان داراييهاي نامشهود مراجعه شود).
3. اين استاندارد در مورد توليد کشاورزي، يعني محصول برداشت شده از داراييهاي زيستي واحد تجاري، تنها در زمان برداشت، کاربرد دارد. بعد از زمان برداشت، توليد کشاورزي تابع الزامات استاندارد حسابداري شماره 8 با عنوان حسابداري موجودي مواد و کالا يا ساير استانداردهاي حسابداري مربوط خواهد بود. بنابراين، اين استاندارد به فراوري محصولات کشاورزي بعد از زمان برداشت مربوط نمي‌شود؛ براي مثال، فرايند فراوري انگور تا سرکه توسط باغدار پرورش‌دهنده انگور مشمول اين استاندارد نيست. هرچند چنين فرايندي مي‌تواند به‌طور منطقي و طبيعي فعاليت کشاورزي محسوب شود و با دگرديسي زيستي تا حدي مشابه باشد، اما اين نوع فراوري در اين استاندارد در تعريف فعاليت کشاورزي قرار نمي‌گيرد.
4. جدول زير نشان دهنده نمونه‌هايي از داراييهاي زيستي، توليدات کشاورزي و محصولاتي است که از فراوري پس از برداشت حاصل مي‌شود :
تعاريف
تعاريف مرتبط با کشاورزي
5. اصطلاحات ذيل در اين استاندارد با معاني مشخص شده زير به کار رفته است :
6. فعاليت کشاورزي شامل انواع گوناگوني مانند پرورش احشام، درختکاري، کاشت گياهان يک ساله يا چند ساله، زراعت، کاشت درختان ميوه و نهالستان، پرورش گل و پرورش آبزيان است. برخي ويژگيهاي مشترک اين فعاليتها به شرح زير مي‌باشد :
الف. قابليت تغيير. حيوانات و گياهان زنده به‌صورت بالقوه توانايي دگرديسي زيستي دارند،
ب. مديريت تغيير. مجموعه فعاليتهايي که از طريق بهينه‌سازي و ايجاد شرايط لازم (از قبيل سطوح تغذيه، رطوبت، درجة حرارت، کود و نور) فرايند دگرديسي را تسهيل مي‌کند. چنين مديريتي فعاليت کشاورزي را از ساير فعاليتها متمايز مي‌سازد. براي مثال، بهره‌برداري از منابعي که مديريت نمي‌شود (از قبيل ماهيگيري در درياها و رودخانه‌ها و قطع درختان جنگلي بدون انجام وظايف احياء) فعاليت کشاورزي نيست، و
ج. اندازه‌گيري تغيير. تغييرات کيفي (براي مثال، اصلاح‌نژاد، درجه غلظت، رسيده بودن، پوشش چربي، ميزان پروتئين و مقاومت بافتي) يا تغييرات کمي (براي مثال، توليد مثل، وزن، ابعاد حجمي، طول يا قطر الياف و تعداد جوانه) ناشي از دگرديسي به عنوان شاخصهاي فعاليت معمول مديريت، اندازه‌گيري و نظارت مي‌شود.
7. دگرديسي به يکي از نتايج زير منجر مي‌شود :
الف . تغييرات در دارايي از طريق رشد (افزايش کمي و کيفي حيوان يا گياه)، تحليل (کاهش در کميت يا افت کيفيت حيوان يا گياه) يا توليد مثل (تکثير حيوان يا گياه زنده) يا
ب. توليد محصول کشاورزي از قبيل برگ چاي، پشم و شير.
8. داراييهاي زيستي غير مولد اقلامي هستند که به عنوان توليد کشاورزي برداشت مي‌شوند يا به عنوان داراييهاي زيستي به‌فروش مي‌رسند. دامهاي گوشتي، دامهاي آماده فروش، ماهي پرورشي، غلات در جريان رشد از قبيل ذرت و گندم، و درختان پرورشي جهت تهيه الوار نمونه‌هايي از داراييهاي زيستي غير مولد مي‌باشد. داراييهاي زيستي مولد ازجمله شامل اقلامي مانند دامهاي شيري، تاکستانها، درختان ميوه و مرغهاي تخم‌گذار است.
تعاريف عمومي
9. اصطلاحات ذيل در اين استاندارد با معاني مشخص زير به کار رفته است:
• بازار فعال : عبارت است از بازاري که کليه شرايط زير را دارد:
الف. اقلام مبادله شده در بازار متجانس هستند،
ب. معمولاً خريداران و فروشندگان مايل در هر زمان وجود دارند، و
ج. قيمتها براي عموم قابل دسترسي است.
• مبلغ دفتري : مبلغي است که دارايي به آن مبلغ در ترازنامه منعکس مي‌شود.
• ارزش منصفانه : مبلغي است که خريداري مطلع و مايل و فروشنده‌اي مطلع و مايل مي‌توانند در معامله‌اي حقيقي و در شرايط عادي، يک دارايي را در ازاي مبلغ مزبور با يکديگر مبادله يا يک بدهي را تسويه کنند.
10. در اين استاندارد، اقلام متجانس به مجموعه‌اي از اقلام نظير لبنيات، غلات، دانه‌هاي روغني، ميوه و تره‌بار، گل، دام، طيور، ماهيها و آبزيان و ... اطلاق مي‌شود که به واسطه خصوصيات همانند، قابل گروه‌بندي است.
11. ارزش منصفانه يک دارايي مبتني بر مکان و شرايط فعلي آن است. براي مثال، ارزش منصفانه يک گله در مزرعه معادل با قيمت همان گله در بازار مربوط پس از کسر مخارج حمل و ساير مخارج رساندن گله به آن بازار است.
شناخت و اندازه‌گيري
12. واحد تجاري بايد دارايي زيستي يا توليد کشاورزي را فقط زماني شناسايي کند که :
الف . کنترل دارايي را در نتيجه رويدادهاي گذشته بدست آورده باشد ،
ب. جريان منافع اقتصادي آتي مرتبط به دارايي به درون واحد تجاري محتمل باشد، و
ج. ارزش منصفانه يا بهاي تمام شده دارايي به‌گونه‌اي اتکاپذير قابل اندازه‌گيري باشد.
13. دارايي زيستي مولد بايد برمبناي بهاي تمام شده پس از کسر استهلاک انباشته و کاهش ارزش انباشته يا مبلغ تجديد ارزيابي، به عنوان نحوه عمل مجاز جايگزين، منطبق با الزامات استاندارد حسابداري شماره 11 با عنوان ” داراييهاي ثابت مشهود“ شناسايي و گزارش شود.
14. به استثناي دارايي زيستي غير مولد خريداري شده که تنها در زمان شناخت اوليه به بهاي تمام شده شناسايي مي‌شود، داراييهاي زيستي غير مولد بايد در شناخت اوليه و در تاريخ ترازنامه به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري شود بجز در مورد توضيح داده شده در بند 26 که نمي‌توان ارزش منصفانه را به گونه‌اي اتکا پذير اندازه‌گيري کرد.
15. توليد کشاورزي بايد در زمان برداشت به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري شود. ارزش تعيين شده مزبور هنگام به‌کارگيري استاندارد حسابداري شماره 8 با عنوان ” حسابداري موجودي مواد و کالا “ يا استاندارد حسابداري ديگري، بهاي تمام شده آن محصول محسوب مي‌شود.
16. مخارج زمان فروش شامل حق‌الزحمه پرداختي به واسطه‌ها، ماليات و عوارض مربوط مي‌باشد.
17 تعيين ارزش منصفانه براي دارايي زيستي غير مولد يا توليد کشاورزي مي‌تواند از طريق گروه‌بنـدي بر اساس خاصه‌هاي بارز آنها، براي مثال، بر حسب سن يا نژاد، تسهيل گردد. واحد تجاري، آن دسته از خاصه‌هايي را انتخاب مي‌کند که در بازار به عنوان مباني قيمت‌گذاري دارايي استفاده مي‌شود.
18. واحدهاي تجاري غالباً قراردادهايي منعقد مي‌کنند که به موجب آنها داراييهاي زيستي غير مولد يا توليد کشاورزي خود را درآينده بفروشند. قيمتهاي قرارداد براي تعيين ارزش منصفانه الزاماً مربوط نيست، زيرا ارزش منصفانه منعکس‌کننده ارزش در بازار جاري است که در آن خريدار و فروشنده مطلع و مايل معامله مي‌کنند. در نتيجه، ارزش منصفانه دارايي زيستي غير مولد يا توليد کشاورزي الزاماً به علت وجود قرارداد تعديل نمي‌شود. در برخي موارد، قرارداد فروش دارايي زيستي غير مولد يا توليد کشاورزي ممکن است قراردادي زيانبار باشد. در اين صورت زيان ناشي از قرارداد يعني مازاد مخارج اجتناب‌ناپذير ايفاي تعهدات مربوط به قرارداد نسبت به منافع حاصل از آن، به عنوان ذخيره شناسايي مي‌شود.
19. در صورتي که بازار فعالي براي دارايي زيستي غير مولد يا توليد کشاورزي وجود داشته باشد، مظنّه بازار مبناي مناسبي براي تعيين ارزش منصفانه است. در صورت دسترسي واحد تجاري به بازارهاي فعال متعدد، از مربوط ترين بازار استفاده مي‌شود. براي مثال، اگر واحد تجاري به دو بازار فعال دسترسي داشته باشد، قيمت موجود در بازاري را انتخاب خواهد کرد که انتظار دارد از آن استفاده کند.
20. در صورتي که بازار فعالي وجود نداشته باشد، واحد تجاري از يک يا چند مورد زير،
به شرط دسترسي، براي تعيين ارزش منصفانه استفاده مي‌کند:
الف . قيمتهاي تضميني اعلام شده توسط دولت،
ب. آخرين قيمت معامله در بازار، مشروط بر اين که در فاصله زماني بين تاريخ آن معامله و تاريخ ترازنامه تغيير قابل ملاحظه‌اي در شرايط اقتصادي رخ نداده باشد،
ج. قيمتهاي بازار داراييهاي مشابه با در نظر گرفتن تعديلاتي که تفاوتها را منعکس مي‌کند، و
د. معيارهاي خاص مانند ارزش ميوه براساس جعبه و ارزش گله گوشتي بر حسب کيلوگرم گوشت.
21. در برخي موارد، منابع اطلاعاتي مندرج در بند 20 ممکن است بيانگر نتايج متفاوت براي تعيين ارزش منصفانه دارايي زيستي غير مولد يا توليد کشاورزي باشد. واحد تجاري، دلايل چنين تفاوتهايي را به منظور دستيابي به قابل‌اتکاترين براورد ارزش منصفانه، از ميان دامنه‌اي از براوردهاي منطقي نسبتاً نزديک به هم، در نظر مي‌گيرد.
22. بعضي اوقـات ممکن است بهـاي تمـام شـده به ارزش منصفانـه نزديک باشـد، به ويـژه در مواقعي که :
الف . از زمان تحمل بهاي تمام شده اوليه، دگرديسي زيستي کمي صورت گرفته باشد، يا
ب. انتظار نرود دگرديسي زيستي تأثير با اهميتي بر قيمت داشته باشد.
درآمدها و هزينه‌هاي ناشي از اندازه‌گيري به‌ارزش منصفانه
23. درآمد ناشي از شناخت اوليه دارايي زيستي غير مولد به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش و نيز درآمد يا هزينه ناشي از تغيير در ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش دارايي زيستي غيرمولد، بايد در سود و زيان دوره وقوع منظور شود.
24. درآمد ممکن است در زمان شناخت اوليه يک دارايي زيستي غير مولد ايجاد شود. باتوجه به اينکه داراييهاي زيستي غير مولد خريداري شده در زمان شناخت اوليه به بهاي تمام شده شناسايي مي‌شود، بنابراين درآمد ناشي از شناخت اوليه، مربوط به مواردي غير از خريد مي‌باشد که از جمله مي‌توان به تولد يک گوساله گوشتي اشاره کرد.
25. در آمد يا هزينه ناشي از شناخت اوليه توليد کشاورزي به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش، بايد در سود يا زيان دوره وقوع منظور شود.
عدم امکان اندازه‌گيري ارزش منصفانه به‌گونه‌اي اتکا پذير
26. اين پيش فرض وجود دارد که ارزش منصفانه دارايي زيستي غير مولد را مي‌توان به گونه‌اي اتکا پذير اندازه‌گيري کرد. به هر حال پيش فرض ياد شده تنها در شناخت اوليه دارايي زيستي غير مولدي که قيمت يا ارزش بازار آن در دسترس نيست و ساير براوردهاي ارزش منصفانه آن به وضوح غيرقابل اتکا است، مي‌تواند مصداق نداشته باشد. در اين موارد، دارايي زيستي غير مولد بايد به بهاي تمام شده پس از کسر هرگونه کاهش ارزش، اندازه‌گيري شود. در هر زمان که بتوان ارزش منصفانه چنين دارايي را به گونه‌اي اتکا پذير اندازه‌گيري کرد، واحد تجاري بايد آن را به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري کند.
27. واحد تجاري که در يک مقطع دارايي زيستي غير مولد را بر مبناي ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري کرده باشد، تا زمان حذف يا واگذاري، اندازه‌گيري دارايي ياد شده را بر همين مبنا ادامه مي‌دهد.
28. در تمامي موارد، واحد تجاري توليد کشاورزي را در زمان برداشت، به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري مي‌کند. اين استاندارد منعکس‌کننده اين ديدگاه است که ارزش منصفانه توليد کشاورزي در زمان برداشت همواره مي‌تواند به‌گونه‌اي اتکا پذير اندازه‌گيري شود.
29. واحد تجاري در تعيين بهاي تمام شده و کاهش ارزش توليد کشاورزي پس از برداشت، الزامات مندرج در استاندارد حسابداري شماره 8 با عنوان حسابداري موجودي مواد و کالا را بکار مي‌گيرد.
کمکهاي بلاعوض دولت
30. نحوه عمل حسابداري کمکهاي بلاعوض دولت مربوط به داراييهاي زيستي، تابع الزامات استاندارد حسابداري شماره 10 با عنوان حسابداري کمکهاي بلاعوض دولت است. در مواردي که دارايي زيستي توسط دولت به عنوان کمک بلاعوض دراختيار واحد تجاري قرار مي‌گيرد، کمک بلاعوض دولت معادل ارزش منصفانه دارايي زيستي پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش در زمان شناخت اوليه است. نحوه عمل در مورد تغييرات ارزش منصفانه داراييهاي زيستي غير مولد پس از شناخت اوليه تابع رويه مندرج در بند 23 اين استاندارد است.
افشـا
31. واحد تجاري بايد مبلغ دفتري داراييهاي زيستي مولد و غير مولد خود را به‌صورت جداگانه در ترازنامه ارائه کنـد.
32. واحد تجاري بايد موارد زير را که در دوره جاري ايجاد شده است در صورت سود و زيان افشا کند :
الف . جمع درآمدها يا هزينه‌هاي ناشي از شناخت اوليه توليد کشاورزي ،
ب. جمع درآمدها يا هزينه‌هاي ناشي از شناخت اوليه و تغييرات در ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش داراييهاي زيستي غيرمولد، و
ج. سود يا زيان ناشي از فروش توليد کشاورزي و داراييهاي زيستي غيرمولد با ارائه فروش و بهاي تمام شده انتسابي آن.
33. واحد تجاري بايد اطلاعات تشريحي يا کمي زير را در صورتهاي مالي افشا کند :
الف. ماهيت فعاليتهاي مرتبط با هر گروه از داراييهاي زيستي ،
ب. مقادير هر گروه از داراييهاي زيستي غير مولد در پايان دوره مالي، و
ج. مبالغ دفتري و مقادير داراييهاي زيستي مولد به‌تفکيک در جريان رشد (مثلاً نابالغ) و در حال بهره‌برداري (مثلاً بالغ).
34. واحد تجاري بايد روشها و مفروضات عمده به‌کار گرفته شده در تعيين ارزش منصفانه هر گروه از توليد کشاورزي در زمان برداشت و هر گروه از داراييهاي زيستي غير مولد را افشا کند.
35. واحد تجاري بايد مقدار و ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش توليد کشاورزي برداشت شده طي دوره که در زمان برداشت تعيين گرديده است را افشا کند.
36. واحد تجاري بايد موارد زير را افشا کند :
الف. مبالغ دفتري داراييهاي زيستي که در رابطه با مالکيت آنها محدوديت وجود دارد و يا در وثيقه بدهيها قرار گرفته است، و
ب. تعهدات مربوط به توسعه يا تحصيل داراييهاي زيستي مولد.
37. واحد تجاري بايد صورت تطبيقي از تغييرات مبالغ دفتري داراييهاي زيستي غير مولد در ابتدا و انتهاي دوره را ارائه کند. درج اطلاعات مقايسه‌اي ضروري نيست. اين صورت تطبيق بايد شامل موارد زير باشد:
الف . درآمدها يا هزينه‌هاي ناشي از تغييرات در ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش،
ب. افزايشهاي ناشي از خريد،
ج. کاهشهاي ناشي از فروش و طبقه‌بندي داراییهای زیستی غيرمولد که طبق استاندارد حسابداری شماره 31 با عنوان ”داراییهای غیرجاری نگهداری شده برای فروش و عملیات متوقف شده“، به طور مستقل یا در قالب یک مجموعه واحد، به عنوان نگهداری شده برای فروش طبقه‌بندی شده است،
د. کاهشهاي ناشي از برداشت، و
ﻫ. ساير تغييرات.
38. سايرالزامات افشاي مربوط به داراييهاي زيستي مولد براساس‌استاندارد حسابداري شماره 11 با عنوان داراييهاي ثابت مشهود خواهد بود.
39. فعاليت کشاورزي اغلب در معرض مخاطرات جوي، بيماريها و ساير مخاطرات طبيعي است. اگر رويدادي واقع شود که به لحاظ اندازه، ماهيت يا وقوع، آگاهي از آن براي تحليل عملکرد واحد تجاري مفيد باشد، ماهيت و مبلغ درآمد و هزينه مربوط طبق استاندارد حسابداري شماره 6 با عنوان گزارش عملکرد مالي افشا مي‌شود. وقوع بيماري ويروسي مهلک، سيل، خشکسالي يا سرماي شديد و هجوم حشرات نمونه‌هاي بارزي از اين موضوع هستند.
40. در مواردي که اندازه گيري ارزش منصفانه داراييهاي زيستي غير مولد به‌گونه‌اي اتکا پذير ميسر نباشد (رجوع شود به بند 26) واحد تجاري در پايان دوره مالي بايد درخصوص اين داراييها موارد زير را افشا کند :
الف. شرحي از داراييهاي زيستي غير مولد ،
ب. تشريح دلايل عدم امکان اندازه‌گيري به ارزش منصفانه به‌گونه‌اي اتکا پذير ،
ج. درصورت امکان، دامنه براوردهايي که به احتمال‌زياد ارزش منصفانه در آن قرار مي‌گيرد، و
د. مبلغ دفتري ناخالص و کاهش ارزش انباشته در ابتدا و پايان دوره.
41. درصورتي که ارزش منصفانه داراييهاي زيستي غير مولد که قبلاً به بهاي تمام شده پس از کسر کاهش ارزش انباشته اندازه‌گيري شده است طي دوره جاري به گونه‌اي اتکا پذير قابل اندازه‌گيري باشد، واحد تجاري بايد موارد زير را درخصوص اين داراييها افشا کند :
الف. شرحي از داراييهاي زيستي غير مولد ،
ب. تشريح اين که چرا ارزش منصفانه به گونه‌اي اتکا پذير قابل اندازه‌گيري شده است، و
ج. آثار تغيير مبناي اندازه‌گيري.
تاريخ اجرا
42. الـزامـات ايـن استـانـدارد حسابـداري در مورد کليـه صـورتهـاي مالي کـه دوره مالـي آن منتهي بــه 30 اسفند 1383 يا پس از آن مي‌باشد، لازم‌الاجراست.
مطابقت با استانداردهاي بين‌المللي حسابداري
43. به استثناي موارد زير، با اجراي الزامات اين استاندارد، مفاد استاندارد بين‌المللي حسابداري شماره 41 با عنوان کشاورزي نيز رعايت مي‌شود :
الف. براساس استاندارد بين‌المللي حسابداري شماره 41 باعنوان کشاورزي، کليه داراييهاي زيستي بايد به‌ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري شود، مگر اينکه تعيين ارزش منصفانه به‌گونـه‌اي اتکاپذير ميسر نباشـد. اما براساس اين استاندارد، باتوجه به شرايط محيطي کشور و نبود بازار فعال براي داراييهاي زيستي مولد، اين داراييها به بهاي تمام شده طبق استاندارد حسابداري شماره 11 باعنوان داراييهاي ثابت مشهود اندازه‌گيري مي‌شود.
ب. طبق استاندارد بين‌المللي حسابداري شماره 41 با عنوان کشاورزي، کمک بلاعوض دولتي مربوط به داراييهاي زيستي مولد که به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش شناسايي مي‌شود درصورتي که آن کمک مشروط نباشد در زمان قابليت وصول و در صورتي که مشروط باشد در زمان احراز شرايط مقرر به عنوان درآمد شناسايي مي‌شود. اما براساس اين استاندارد، تمام کمکهاي بلاعوض دولت در رابطه با داراييهاي زيستي مولد طبق استاندارد حسابداري شماره 10 با عنوان کمکهاي بلاعوض دولت شناسايي مي‌شود.
پيوست شماره 1
نمونه صورتهاي مالي
اين پيوست به‌منظور آشنايي با نحوه اجراي بعضي از الزامات استاندارد حسابداري شماره 26 تهيه شده است و بخشي از استاندارد محسوب نمي‌شود.
در اين پيوست خلاصه اهم رويه‌هاي حسابداري مربوط به داراييهاي زيستي و توليدات کشاورزي و همچنين نحوه ارائه داراييهاي زيستي مولد و غيرمولد و توليدات کشاورزي در ترازنامه همراه با افشاي اطلاعات مرتبط در يادداشتهاي توضيحي مشخص شده است. افزون براين نحوه ارائه تغييرات ارزش منصفانه در صورت سود و زيان و نحوه افشاي هزينه‌هاي توليد در يادداشتهاي توضيحي مشخص شده است. نمونه‌هاي مربوط به صورت جريان وجوه نقد و صورت سود و زيان جامع در استانداردهاي مربوط مشخص شده است و به‌دليل نبود تفاوت خاص، اين نمونه‌ها در اينجا ارائه نشده است. اين نمونه دربرگيرنده بخشي از صورتهاي مالي است و نبايد به عنوان يک مجموعه کامل و جامع درنظر گرفته شود.
پيوست شماره 1
شرکت نمونه
ترازنامه
در تاريخ 29 اسفندماه 2×13
يادداشتهاي توضيحي ... تا ... مندرج در صفحات ... تا ...، جزء لاينفک صورتهاي مالي است.
پيوست شماره 1
شرکت نمونه
صورت سود و زيان
براي سال مالي منتهي به 29 اسفندماه 2×13
شرکت نمونه
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
سال مالي منتهي به 29 اسفندماه 2×13
يادداشتهاي توضيحي صورتهاي مالي
خلاصه اهم رويه‌هاي حسابداري
يادداشت ... ـ داراييهاي زيستي غيرمولد (گوساله گوشتي) باتوجه به گروه سني، نژاد و کيفيت به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش شناسايي مي‌شود. مخارج براوردي زمان فروش شامل کارمزد فروش، ماليات و عوارض مربوط مي‌باشد. افزايش و کاهش ناشي از شناسايي داراييهاي زيستي غير مولد به‌ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش در سود و زيان دوره وقوع منظور مي‌شود.
يادداشت .... ـ توليدات کشاورزي استحصال شده از داراييهاي زيستي (گوشت، ميوه و شير) در زمان برداشت به‌ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش شناسايي مي‌شود. افزايش يا کاهش ناشي از شناخت اوليه توليدات کشاورزي در سود و زيان دوره وقوع منظور مي‌شود. ارزش منصفانه تعيين شده در زمان برداشت به عنوان بهاي تمام شده توليدات کشاورزي محسوب و تا زمان فروش، برمبناي بهاي تمام شده گزارش مي‌شود.
يادداشت .... ـ داراييهاي زيستي مولد (گله شيري و درختان ميوه) برمبناي بهاي تمام شده شناسايي مي‌شود. مخارج توليد در رابطه با داراييهاي زيستي مولد تا زمان آماده‌سازي اين داراييها براي آغاز بهره‌برداري به بهاي تمام شده منظور مي‌شود. اين‌گونه مخارج پس از بهره‌برداري، تنها در صورتي به بهاي تمام شده اضافه مي‌شود که موجب افزايش عمر مفيد دارايي يا بهبود اساسي در کيفيت بازدهي آنها شود. ساير مخارج توليد در دوره وقوع به سود و زيان منظور مي‌شود.
يادداشت .... ـ داراييهاي زيستي مولد با توجه به عمر مفيد براوردي داراييها و ارزش اسقاط براساس نرخها و روشهاي زير مستهلک مي‌شود :
يادداشت .... ـ داراييهاي زيستي غيرمولد :
ارزش منصفانه گوساله گوشتي براساس مفروضات اصلي زير تعيين شده است :
الف. تغييرات عمده‌اي در شرايط بازار در سال آينده انتظار نمي‌رود.
ب. تمام گوساله‌هاي گوشتي به‌طور زنده و در بازار ... به‌فروش خواهد رسيد.
ج. براي تعيين ارزش منصفانه از ميانگين قيمت فروش در 10 روز آخر سال مالي استفاده شده است.
يادداشت .... ـ موجوديهاي مواد و کالا :
يادداشت ... ـ داراييهاي زيستي مولد
جدول بهاي تمام شده و استهلاک انباشته داراييهاي زيستي مولد بشرح زير است :
يادداشت .... ـ اطلاعات مقداري داراييهاي زيستي مولد :
يادداشت .... ـ مقدار و ارزش منصفانه توليدات کشاورزي برداشت شده طي دوره بشرح زير است :
ارزش منصفانه ميوه و گوشت باتوجه به قيمت عمده فروشي به‌ترتيب در بازار ..... و بازار ..... تعيين شده است. شير توليدي شرکت تماماً به کارخانه ... فروخته مي‌شود و ارزش منصفانه آن براساس قيمت فروش توافق شده با اين کارخانه تعيين شده است.
يادداشت .... ـ هزینه های تولید:
پيوست شماره 2
مباني نتيجه‌گيري
پيشينه
1. براساس مصوبه شماره 57 مورخ 7/5/1380 کميته تدوين استانداردهاي حسابداري، کارهاي تحقيقاتي لازم براي تدوين استاندارد حسابداري فعاليتهاي کشاورزي توسط کارشناسان و گروه کارشناسي مديريت تدوين استانداردها شروع شد. در فرايند تحقيقات، فعاليتهاي زيرصورت گرفته است:
الف . بررسي روشهاي حسابداري شرکتهايي که در زمينه کشاورزي فعاليت مي‌کنند.
ب. مطالعه استانداردهاي حسابداري تدوين شده توسط مراجع حرفه‌اي معتبر.
ج. بررسي تحقيقات انجام شده در زمينه حسابداري فعاليتهاي کشاورزي.
د. نظرخواهي از برخي شرکتها که در زمينه کشاورزي فعاليت مي‌کنند.
ﻫ. تشکيل جلسات متعدد گروه کارشناسي براي جمع بندي نتايج تحقيقات.
2. کميتـه تدويـن استانداردهـاي حسابداري براسـاس نتايج مطالعات انجام شده و همچنين استاندارد بين‌المللي حسابداري شماره 41 با عنوان کشاورزي، تدوين استاندارد حسابداري شماره 26 با عنوان فعاليتهاي کشاورزي را در دستور کار قرار داد و پس از حدود30 جلسه بحث و تبادل‌نظر، متن پيشنهادي استاندارد تصويب شد.
دلايل تدوين استاندارد حسابداري فعاليتهاي کشاورزي
3. کميته تدوين استانداردهاي حسابداري به‌دلايل زير تدوين استاندارد حسابداري مربوط به فعاليتهاي کشاورزي را ضروري تشخيص داده است:
الف. استفاده از روشهاي حسابداري متفاوت توسط شرکتها براي معاملات و رويدادهاي مشابه،
ب. مستثني شدن فعاليتهاي کشاورزي از دامنه کاربرد بعضي از استانداردهاي حسابداري موجود (همانند استاندارد حسابداري شماره 8 با عنوان حسابداري موجودي مواد و کالا و استاندارد حسابداري شماره 3 با عنوان درآمد عملياتي)،
ج. ماهيت خاص فعاليتهاي کشاورزي از جمله وجود دگرديسي زيستي، و
د. هماهنگي بيشتر با استانداردهاي بين‌المللي حسابداري باتوجه به تدوين استاندارد بين‌المللي حسابداري شماره 41 با عنوان کشاورزي.
اندازه‌گيري داراييهاي زيستي
4. براي اندازه‌گيري داراييهاي زيستي مربوط به فعاليتهاي کشاورزي دو رويکرد اصلي ارزش منصفانه و بهاي تمام شده وجود دارد که هرکدام از اين رويکردها مبتني‌بر استدلالات خاصي است.
5. کاربرد ارزش منصفانه براي اندازه‌گيري داراييهاي زيستي مربوط به فعاليتهاي کشاورزي براساس استدلالات زير است :
الف . غييرات ارزش منصفانه، آثار تغييرات ناشي از دگرديسي زيستي داراييهاي زيستي را بهتر منعکس مي‌کند،
ب. الگوي زماني وقوع مخارج در موارد زيادي با الگوي دگرديسي زيستي متفاوت است،
ج. براي بسياري از داراييهاي زيستي بازار فعال وجود دارد و درنتيجه ارزش بازار قابل اتکا براي آنها وجود دارد،
د. به‌دليل مشکلات تخصيص هزينه‌ها در رويکرد بهاي تمام شده، در برخي از مواقع ارزش منصفانه از بهاي تمام شده قابل اتکاتر است، و
ﻫ. اطلاعات مبتني‌بر ارزش منصفانه مربوط تر از اطلاعات مبتني‌بر بهاي تمام شده تاريخي است.
6. کاربرد بهاي تمام شده براي اندازه‌گيري داراييهاي زيستي مربوط به فعاليتهاي کشاورزي براساس استدلالات زير است :
الف . در بيشتر موارد، بهاي تمام شده تاريخي از ارزش منصفانه قابل‌اتکاتر است، زيرا بهاي تمام شده حاصل معاملات واقعي و داراي شواهد کافي است،
ب. ارزشهاي منصفانه محصولات داراي نوسانات زياد است و مبناي مناسبي براي اندازه‌گيري نيست،
ج. استفاده از ارزشهاي منصفانه در هر دوره مالي هزينه تهيه اطلاعات را افزايش مي‌دهد،
د. رويکرد بهاي تمام شده رايج‌تر از رويکرد ارزشهاي منصفانه است، و
ﻫ. در موردبرخي داراييهاي زيستي به‌ويژه داراييهاي زيستي مولد بازار فعال وجود ندارد.
7 .کميته پس از انجام بررسيهاي لازم به اين نتيجه رسيد که براي مقاصد اندازه‌گيري، داراييهاي زيستي را به دو گروه داراييهاي زيستي مولد و غيرمولد طبقه‌بندي کند. در مورد داراييهاي زيستي مولد بازار فعالي هم‌اکنون وجود ندارد بنابراين استفاده از ارزش منصفانه به‌دليل نبود ارزشهاي بازار قابل اتکا به‌طور منظم مناسب نمي‌باشد. علاوه بر اين شناسايي درآمدها و هزينه‌هاي تحقق نيافته داراييهاي مولد در صورت سود و زيان يا صورت سود و زيان جامع مشکل‌آفرين است. به همين دليل کميته تشخيص داد که حسابداري داراييهاي زيستي مولد بهتر است براساس استاندارد حسابداري شماره 11 با عنوان داراييهاي ثابت مشهود انجام شود. اما داراييهاي زيستي غيرمولد بايد براساس ارزشهاي منصفانه اندازه‌گيري شود مگر در موارد استثنايي که ممکن است اندازه‌گيري داراييهاي زيستي غير مولد براساس ارزشهاي منصفانه، قابل اتکا نباشد.
8. يکي از روشهاي تعيين ارزش منصفانه استفاده از جريانهاي نقدي تنزيل شده مي‌باشد. کميته به دلايل زير اين روش را نپذيرفته است :
الف. براورد جريانهاي نقدي و همچنين نرخ تنزيل در محيط اقتصادي کشور بسيار قضاوتي خواهد بود و در اکثر موارد منجر به ارزشهاي قابل اتکا نمي‌شود، و
ب. به‌دليل گسترش دامنه قضاوت، زمينه تحريف صورتهاي مالي تقويت مي‌شود.
نحوه عمل مخارج زمان فروش
9. براساس اين استاندارد داراييهاي زيستي غيرمولد براساس ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري مي‌شود. مخارج زمان فروش شامل حق‌الزحمه پرداختي به واسطه‌ها، ماليات و عوارض مربوط مي‌باشد. مخارج زمان فروش شامل هزينه حمل و ساير هزينه‌هاي لازم جهت انتقال دارايي به بازار نيست زيرا ارزش منصفانه در اين استاندارد برابر ارزش بازار پس از کسر هزينه‌هاي حمل و ساير هزينه‌هاي لازم براي انتقال دارايي به بازار است.
10. مخارج زمان فروش به اين دليل کسر مي‌شود که مبلغ دفتري دارايي بايد نشان‌دهنده منافع اقتصادي مورد انتظار دارايي باشد. ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش نشان‌دهنده منافع اقتصادي است که انتظار مي‌رود در تاريخ ترازنامه از دارايي بدست آيد. کسر نکردن مخارج براوردي زمان فروش موجب انتقال زيان به دوره‌هاي آتي مي‌شود.
اندازه‌گيري توليدات کشاورزي
11. طبق اين استاندارد، توليدات کشاورزي در زمان برداشت بايد به ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري شود. پس از برداشت، اين مبلغ به عنوان بهاي تمام شده انتسابي توليدات کشاورزي محسوب مي‌شود و حسابداري آن براساس استاندارد حسابداري شماره 8 با عنوان حسابداري موجودي مواد و کالا خواهد بود.
12. کميته به دليل وجود مشکلات تخصيص بهاي تمام شده به توليدات کشاورزي، هماهنگي مبناي اندازه‌گيري توليدات کشاورزي برداشت شده از داراييهاي زيستي غيرمولد با مبناي اندازه‌گيري اين‌گونه داراييها، وجود ارزشهاي منصفانه قابل اتکا و استفاده بعضي از شرکتها از روش ارزش منصفانه، به اين نتيجه رسيد که توليدات کشاورزي در زمان برداشت بايد براساس ارزش منصفانه پس از کسر مخارج براوردي زمان فروش اندازه‌گيري شود. پس از زمان برداشت، براي هماهنگي روش اندازه‌گيري توليدات کشاورزي با ساير موجوديها بايد از روش بهاي‌تمام شده طبق‌استاندارد حسابداري شماره 8 باعنوان حسابداري موجودي مواد و کالا استفاده شود.
بستن *نام و نام خانوادگی * پست الکترونیک * متن پیام |
05:54:53
07:26:1512:20:0017:12:2517:33:24.png)
.png)
.png)
.png)
.png)