پرسش شماره 9

نحوه برخورد حسابداری با شکلهای مختلف سود سهام به شرح زیر است :-

١- سود سهام به شکل نقد :

توزیع سود سهام به شکل نقد همواره به خروج وجه نقد از شرکت توزیع کتنــــده سود (شرکت سرمایه پذیر) منجر می‌شود مدیریت شرکت سرمایه پذیر میزان سودی را که در نظر است بین صاحبان سهام توزیع شود به مجمع عمومی عادی صاحبان سهام پیشنهاد می‌کند سود سهام پیشنهادی پس از تخصیص، در صورت سود (زیان) انباشته منظور و در ترازنامه در گروه بدهیهای جاری بطور جداگانـــــــه منعکس میشود. سود سهام پیشنهادی پس از تصویب مجمع به سود سهام پرداختنی تبدیل می‌گردد. از سوی دیگر، دریافت سود سهام به شکل نقد همواره به ورود وجه نقد به شرکت دریافت کننده سود ( سرمایه گذار ) منتهی میشود. به همین دلیل، شرکت سرمایه گذار به محض دریافت یا اطمینان از دریافت آتی سهام، باید درآمد مربوط را شناسائی کند.

2- سود سهام به شکل غیر نقد:
سود سهام ممکن است به شکل داراییهایی غیر از وجه نقد (نظیر موجودیها) بین صاحبان سهام توزیع شود. این نوع توزیع سود سهام به خروج وجه نقد از شرکت توزیع کننده منجر نمی‌شود، بلکه با این توزیع، دارائیهای غیرنقدی شرکــــــــــت کاهش می‌یابد. توزیع سود سهام به شکل غير نقد جزء مبادلات غیر پولی بین شرکت و صاحبان سهام است و باید بر مبنای ارزش متعارف دارائیهای انتقالی ثبت و شود و زیان حاصل از انتقال نیز شناسائی شود. از سوی دیگر، شرکت سرمایه گذار با دریافت سود سهام به شکل غیر نقد باید درآمد سرمایه گذاری را بر اســــــــــاس ارزش متعارف دارائی تحصیل شده، شناسائی و در حسابها ثبت کند.

3- سود سهمی یا سهام جایزه:

توزیع سود به شکل سهم بین صاحبان سهام، نه به خروج وجه نقد یا دارائی دیگر سود سهمی یا سهام جایزه از شرکت توزیع کننده منجر می‌شود و نه به ایجاد بدهی برای آن شرکت منتــی میگردد. تنها اثر توزیع سود سهمی بر شرکت توزیع کننده از يک طرف، افزایش سرمایه اسمی به دلیل افزایش تعداد سهام صادره آن و از طرف دیگر کاهش یکی دیگر از اجزاء متشکله حقوق صاحبان سهام است. توزیع سود سہمی تاثیــــــری بــــر جمع حقوق صاحبان سهام وغالبا " اثر بنیادی بر محتوای آن ندارد و (به همین دلیل، لزومی به افشای آن در صورت تغییرات در وضعیت مالی نیست). لازم به تذکر است که. چون توزیع سود سهمی یا سهام جایزه باعث افزایش سرمایه اسمی شرکت میگردد .نیازمند تصویب مجمع عمومی فوق العاده است، در حالی که برای توزیع انواع دیگر سود سهام، تصویب مجمع عمومی عادی کفایت میکند. از سوی دیگر، دریافت سود سهمی به ورود وجه نقد یا دارائیهای دیگر به شرکت سرمایه گذار منجر نمی‌شود. به بیان دیگر شرکت سرمایه گذار با دریافت سود سهمی یا سهام جایزه چیزی به جز آنچه که داشته است، تحصیل نمیکند. به همین دلیل، شرکت سرمایه گذار به صرف دریافت سود سهمی نمیتواند درآمد سرمایه گذاری را شناسائی کند. دریافت سود سهمی توسط شرکت سرمایه گذار تنها باعث افزایش تعداد سهام در سرمایه گذاری مربوط میشود، بدون این که افزایشی در بهای تمام شده آن سرمایه گذاری ایجاد کند