پرسش شماره 3

رویه پیش بینی هزینه تعمیرات آتی در مورد تعمیرات جزئی و به ویژه برای دورههای کوتاه مدت کمتر از یکسال ( مثلا"، هنگام تهیه صورتهای مالی میان دوره ای ) میتواند قابل قبول باشد اما چنانچه این رویه برای دوره های طولانی مدت، نظیر چهار ساله، بکار گرفته شود، به دلایل مشروح در زیر نمیتواند جزء روشهای پذیرفته شده حسابداری محسوب شود

1- در حال حاضر یکی از خصوصیات و ویژگیهای کیفی اطلاعات حسابداری قابلیت اتکاء این گونه اطلاعات است. اطلاعات حسابداری هنگامی قابلیت اتکاء دارند که قابل اثبات و قابل تائید بوده یعنی مبتنی بر شواهد و مدارک عینی و مثبته باشند. علی الاصول اطلاعات صرفا " پیش بینی شده به ویژه اطلاعاتی که از اعمال رویه مزبور در شرکتهای تولید کننده شیشه، حاصل میشود بدلیل فقدان قابلیت اتکاء نمیتواند اطلاعاتی قابل تائید و قابل اثبات باشد.

2- منظور کردن هزینه برآوردی تعمیرات اساسی در صورت حساب سود وزیان هر سال بر مبنای پیش بینی و ملحوظ داشتن تورم سالهای آتی، در حالی که هنوز واقعا تعمیراتی انجام نشده است، انحرافی آشکار از اصل بهای تمام شده تاریخی در ارتباط با شناخت هزینه هاست. حال آن که در حال حاضر، مبنای اساسی برای گزارشگری مالی و تهیه صورتهای مالی سالانه در ایران، ارزشهای تاریخی است و نه ارزشهای جاری، ارزشهای جایگزینی و امثالهم.

3- چنانچه بکارگیری رویه پیش بینی هزینه تعمیرات اساسی آتی کوره های ذوب شیشه برای دوره های طولانی مدت مجاز شناخته شود، هیچ ابزار منطقی که بتوان بر اساس آن شرکتها را از بکارگیری این رویه در مورد سایر داراییها نظیر، ماشین آلات، تاسیسات و امثالهم منع کرد، وجود ندارد.

4- اعمال این رویه در اولین دوره چهار ساله باعث میشود که به گونه ای غیر واقع بینانه در ارتباط با آجرهای نسوز هم هزینه استهلاک سالانه و هم هزینه تعمیرات سالانه ملحوظ شود.

5- نتیجه اعمال این رویه این است که در ابتدای هريک از دوره های چهار ساله، به استثنای اولین دوره چهار ساله پس از انجام تعمیرات اساسی و آجر چینی کوره ها، علیرغم این که کوره ها کامل و صد در صد قابل بهره برداری است، اما ارزش ترازنامه ای آنها دست کم در ارتباط با آجرهای نسوز، ناچیز گزارش شود.

6- یکی از آثار اعمال این رویه، اشکال و سردر گمی در طبقه بندی و گزارشگری مانده حساب ذخیره تعمیرات اساسی در ترازنامه پایان سالهای اول و دوم و سوم در هریک از دوره های چهارساله مرتبط با تعمیر کوره هاست.

7- ایراد دیگر اعمال این رویه این است که انتقال تفاوت بین مانده حساب ذخیره تعمیرات و مخارج انجام شده واقعی در پایان هريک از دورههای چهار ساله به صورت حساب سود وزیان، صحیح نیست زیرا تفاوت مزبور اساسا" ماهیت سرمایه ای دارد.

8- نهایتا این که شناسائی کلیت کوره به عنوان يک دارائی استهلاک پذیر ایراد دارد زیرا بين عمر مفید بدنه کوره و عصر مفید آجرهای نسوز درون آن که مشمول تعمیرات اساسی قرار می‌گیرد، تفاوت عمده وجود دارد.

راه حل پیشنهادی کمیته فنی : کمیته فنی با توجه به اشکالات و نارسائیهای مشروح بالا که ناشی از اعمال رویه پیش بینی هزینه تعمیر در شرکتهای تولید کننده شیشه است، اعتقاد دارد که به جای شناسائی کلیت کوره ها به عنوان يک دارائی باید بدنه کوره و آجرهای نسوز درون ان اساسا " به عنوان دو دارائی کاملا جداگانه شناسائی و سپس استهلاک سالانه بر اساس عمر مفید برآوردی هریک از این دو دارائی محاسبه کرد. علاوه بر این، در خاتمه هریک از دوره های چهار ساله که آجرهای نسوز درون کوره ها تعویض میشود باید ارزش تاریخی و استهلاک انباشته مربوط به
این آجرها از حسابها خارج و مخارج تعمیرات اساسی انجام شده جایگزین دارائیهای خارج شده گردد.