پرسش شماره 23

اقلام صورتهای مالی اساسا " بر مبنای نظام بهای تمام شده تاریخی اندازه گیری و گزارش میشود. در مواردی خاص به منظور ارائه مطلوب صورتهای مالی، عدول از اصل بهای تمام شده تاریخی مجاز شناخته شده است که ارزیابی مجدد دارائیها بر اساس ماده ١٤٣ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم به منظــور بهبود ساختار مالی شرکتها، میتواند یکی از این موارد محسوب شود طبق ماده مزبور : " افزایش بهای ناشی از ارزیابی مجدد دارائیهای شرکتهایی که بیش از ٥٠٪ سرمایه آنها بطور مستقیم یا با واسطه متعلق بـ وزارتخانه ها، شرکتهای دولتی و مؤسسات دولتی است برای یکبار و تا سقف زیان سنواتی مندرج در صورتهای مالی متن دستورالعمل اجرائی موضوع ماده ١٤٣ مکرر قانون مالیاتهای مستقیم بشرح زیر است : بنا به وظیفه محوله طبق قسمت اخیر ماده ٠٤٤ قانون اصلاح موادی از قانون مالیاتهای مستقيم " مصوب ۱۳۷۱/۲/۷ ماده ۱۴۳) مکرر قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه ١٣٦٦ و اصلاحیه بعدی )، بدینوسیله مقرر میدارد حکم موضوع ماده ٤٤ مذکور با رعایت موارد زیرین بموقع اجراء گذاره شود :

1- آن مقدا ر ا ز زیانهای سنواتی، قابل استهلاک از محل تجدید ارزیابی دارائیها خواهد بود که در قالب اساسنامه و برابر مقررات مربوط به تائید مجمع عمو صلاحیتد ار شرکت رسیده باشد و ماموران و مراجع مالیاتی ذیربط مکلفند مصوبات مجمع بترتيب فوق را، بشرط احراز ملاک عمل در این زمینه قرار دهند .
2- شرکتها منحصرا " میتوانند روی اقلام دارائی ثابت تا حد استهلاک مانده زیان سنواتی اقدام به تجدید ارزیابی بنمایند، در غیر اینصورت مازاد بر سقف مذکور حسب موازین قانونی جز در آمدهای مشمول مالیات منظور خواهد گردید.
3- عملیات مربوط به تجدید ارزیابی باید برابر آئین نامه موضوع تبصره يک ماده ۹۵ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه ١٣٦٦، بموقع در دفاتر قانونی ثبت گردد .
4- نظر باینکه استفاده از معافیت مالیاتی در این خصوص بعد از تجدید ارزیابی و ثبت آن در دفاتر صرفا " منوط به پذیرش سهام در بورس اوراق بهادار شده است لذا لازم است شرکتهائی که مایل به استفاده از این معافیت میباشند قبل از هر اقدامی بطرق مقتضی اطمینان حاصل نمایند که پس از تجدید ارزیابی و ثبت آن در دفاتر شرایط پذیرش در بورس اوراق بهادار را احراز خواهند نمود سازمان بورس اوراق ادار بینظی تامین هدف مذکور همکاری لازم را معمول خواهد داشت.

5- برای کلیه شرکتها اعم از اینکه سال مالیشان با سال شمسی مطابق با مغایر است شرط استفاده از این ،معافیت پذیرش سهام آنها در بورس تا پایان سال ۱۳۷۲ خاتمه دوره اجرای قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی ) است. بنابر این موعد مقرر دربند الف ماده ٤٤ قانون اصلاحی مزبور باید د رایه محدود، زمانی ملحوظ و مرعی گردد. "

مصوب مجمع عمومی شرکت در طول اجرای قانون برنامه اول توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جمهوری اسلامی ایران با رعایت شرایط زیر از پرداخت مالیات معاف خواهد بود ...
الف - سهام شرکت در بورس پذیرفته شده یا حد اکثر یکسال پس از زمانی که ارزیابی مزبور درد فاتر ثبت میگردد دربورس پذیرفته شود .
ب- زیان سنواتی از محل افزایش مذکور مستهلک شده باشد
با توجه به مطالب بالا و اینکه رعایت احکام قانونی اصولا " بر رعایت اصول و ضوابط حسابداری اولویت دارد، شرکتهای واجد شرایط ضمن رعایت موارد مندرج در قانون فوق الذکر و دستورالعمل اجرایی مربوط لازم است نکات زیر را نیز در تهیه و ارائه صورتهای مالی خود مراعات کنند.
1- ارزیابی دارائیها باید مستند به شواهد و مدارک قابل اتکاء باشـ ) ارزشهای متعارف قابل اثبات نظیر مبالغ ارزیابی توسط کارشناسان ذیصلاح یا استفاده از قیمتهای اعلام شده توسط مراجع ذیربط..)
2- از آنجا که سقف مازاد حاصل از تجدید ارزیابی ما به التفاوت ارزش دفتری و مبلغ تجدید ارزیابی ( که مشمول معافیت مالیاتی قرار میگیرد، معادل زیان انباشته شرکتها تعیین شده است بنابراین به منظور پرهیز از پرداخت مالیات اضافی لازم است در اترائینهای مورد نظر برای تحدید ارزیابی به گونها تخاب شود که سقف مزبور حتی المقدور رعایت گردد. برای مثال يک يا چند گروه از سر فصل های زمین ساختمان در صور ت لزوم انه تفکيک توليد ي وغير توليدى ماشین آلات و امثالهم را میتوان تجدید ارزیابی کرد.

3- مبلغ مازاد حاصل از تجدید ارزیابی باید از یکطرف، بهای تمام شده دارایی مربوط را ( پس از انتقال مانده استهلاک انباشته آن در تاریخ تجدي ارزیابی ( افزایش دهد و از طرف دیگر به حساب زیان انباشته منظور شود تجدید هزینه استهلاک دارائیهای تجدید ارزیابی شده باید من بعد بر مبنای می‌ید. ارزیابی و باقیمانده فيد اقتصادی دان دارائی سبه ومنظور شود لازم به توضیح است که طبق تبصره ۱۰ جدول استهلاکات موضوع ماده ۱۵۱ قانون مالیاتهای مستقیم مصوب اسفند ماه ١٣٦٦ مجلس شورای اسلامی، هزینه استهلاک ناشی از ارزیابی مجدد دارائیها در تعیین سود مشـ ــول مالیات، مورد قبول نخواهد بود.

4- موارد زیر باید از طریق یادداشتهای همراه صورتهای مالی به نحوی مناسب افشاء شود :
الف - موضوع تجدید ارزیابی

ب-نحوه تعیین مبلغ تجدید ارزیابی
ج- تاثیر تجدید ارزیابی بر سود سال جاری .
د- بهای تمام شده، خالص ارزش دفتری و مبلغ تجدید ارزیابی شده هر گروه از دارائیها در طول عمر مفید آن .
با توجه به مطالب فوق، حسابرس باید ضمن حصول اطمینان از اینکه شرکت مورد نظرة واجد شرايط مندرج در ماده قانونِى فَوْقَ در ماده قانونی فوق و دستور العمل اجرایی مربوط است نسبت به اجرای صَحِيح ارزیابی نیز متقاعد شود